Disk Bölümleme (Disk Partitioning)
Merhaba. Disklere kaldığımız yerden devam ediyoruz. Booting iyi anlamak için disk, partition gibi konularla içiçe girmiş durumda. Bu iki konuyu anlamamız aslında booting’i çözmemizi sağlayacaktır. Bir önceki bölümde disk konusunu henüz incelemediyseniz sizi buraya alalım.
Disk partition; disk bölümleme, tek bir diski mantıksal pek çok sürücüye bölmek için kullanılan bir araçtır. Bir disk bölümü, bağımsız bir disk gibi ele alınan, bitişik blok kümeleridir.
Muhtemelen sabit diskinizi birkaç bölüme ayırabileceğinizi biliyorsunuzdur. Sorun şu ki, işletim sistemi sabit diskin bölüm yapısını nasıl biliyor? Bu bilgi bir yerden gelmek zorunda. Partition, diskin berlirli bölümüne yazılan veri yapılarıyla tanımlanır. Burada devreye disk bölümleme şemaları (Disk Partition Schemes) devreye giriyor: MBR (Master Boot Record) ve GPT (Guid Partition Table). Her ikisi de mimari açıdan farklı olsa da, her ikisi de yönetimde aynı rolü oynar ve sabit diskteki bölümler için bilgi sağlar.
Neden disk bölüömlendirmesi yaparız (partitioning)
1- Performans
Sabit disk sürücüleri, fiziksel diskin dış kenarında(outer edge), iç kenarlarından(inner edge), daha fazla sector içerir. Sabit diskler sabit oranda döner; normalde 5400, 7200 veya 10.000 RPM’dir. Bu fiziksel yapılandırma, diskin tek bir dönüşünde dış kenardan, iç kenardan daha fazla veriye erişilebileceği anlamına gelir. Bu fiziksel sabit disk sürücüsü özelliklerinden yararlanmak için, sık erişilen dosyaları dış kenarına yerleştirmelisiniz. Örneğin, İşletim Sistemi boot süresini kısaltmak için, işletim sistemini sabit disk sürücüsünün başlangıcındaki bir bölüme yerleştirmelisiniz. Veri dosyalarınız gibi daha az erişilen bilgilerin, işletim sisteminden sonra bir bölüme yerleştirilmesi gerekir.
2- Birden Fazla İşletim Sistemi Kurmak
Birden fazla İşletim Sistemi kurmak için, her bir işletim sistemi için ayrı bölümler oluşturmalıyız. Farklı İşletim Sistemlerinin farklı gereksinimleri olduğu için, her bir işletim sisteminin ayrı bir bölüme sahip olması gerekir. Meselam işletim sistemlerini dosya sistemi gereksinimlerine bakacak olursak; windows NTFS, Linux ext3/4,xfs, MAC OS ise HFS+ dosya sisteminde çalışır.
3- Disk Alan Yönetimi
İşletim sistemi ile kullanıcı veya program verilerinin farklı bölümlere kaydedilmesi sağlanabilir. Bu özellik, işletim sisteminin alanın tükenmesi durumunda sisteminizin çökmesini önlemeye yardımcı olabilir. Bu özellik sıklıkla kullanılan bir özelliktir.
5- Backup
Bazı yedekleme araçları bölümün tamamını kullandığında en iyi sonucu verir. Bölümleri küçük tutarak,
Bölmeleriniz büyükse, mümkün olandan daha kolay yedekleme yapabilirsiniz.
6- Ve diğer sayamadığım bir çok avantaj.
Disk Bölümü Türkleri
Disk bölümleme şemalarıdnan önce bölümleme de kullanılan disk türkelerini açıklayayım.
Üç türk disk bölümü vardır. Birincil (primary),mantıksal (logical) ve geniletilmiş (extened).
Birincil bölümler, bir işletim sistemini depolamak ve önyüklemek için gereken bir bölümdür. Genel olarak, işletim sistemini birincil bölüme yüklersiniz. Birincil bölüm, bilgisayarın başlatılması gereken işletim sistemini bulmasını sağlayan “etkin” olarak ayarlanabilir. Yalnızca 1 birincil bölüm etkin olabilir, ancak daha fazla birincil bölüm bulunabilir. Mesela 3 adet birincil bölümünüz varsa bunlarsan birtanesindeki işletim sistemi ile bilgisayarınızı başlatabilirsiniz. Bilgisayarınızı başlattığınızda diğer birincil diskler aktif olamaz.
Genişletilmiş bölümler, özel bir disk şeklidir. İşletim sistemi veya veri depolayamazlar. Bunun yerine Mantıksal bölümlere (Logical Partitions) ev sahipliği yaparlar. Bir Genişletilmiş Bölüm dilediğiniz sayıda mantıksal bölümlere bölünebilir. Yani diskinizi dörtten fazla bölüme ayırmak istiyorsanız yapmanız gereken şey diskinizdeki bölümlerden birini Genişletilmiş Bölüm (Extended Partition) olarak oluşturmak.
Mantıksal sürücüleri sadece veri depolama amaçlı kullanılır. Bilgisayarınızı birden fazla işletim sistemi kurduğunuzda hangi işetim sistemini açarsanız açın dosya sistemi eğer uygunsa mantıksal diskli açtığınız işletim sistemiyle beraber kullanabilirsiniz.
